GÜLCEMAAT DİYARINA HOŞGELDİNİZ
   
  Yeni islami Portaliniz
  AKIL-DEĞERİ VE ŞEREFİ.
 

AKIL

Aklın Değer ve Şerefi

Aklın değerli ve şerefli olduğunu göstermek için uzun söze ihtiyaç yoktur. Çünkü bu açık bir gerçektir. Doğru bir şekilde kullanılan akıl, dünya ve âhiret mutluluğunun ve­silesidir. Akıl ilmin de kaynağıdır. Hayvanlar bile, akla say­gı duyar ve üstünlüğünü kabul ederler. Bu sebeple, insan­lardan daha güçlü olmalarına rağmen, onlara boyun eğer ve hizmet ederler.

Akıllı insan, Allah Teâlâ’nın hâs kulu, kendi kavminin de şerefli bireyidir. Akıllı olan bir toplum da akla ve akıllı­ya değer verir ve üstünlük tanır. Akıl, Allah Teâlâ'ya itaat etmeyi gerekli görür, onu güzel bulur ve ondan lezzet alır. Akıl, sahibini hidâyete iletir ve onu âhiret azaplarına karşı uyarır.

Allah Rasûlü (sa) şöyle buyurmuş­tur: "Akıllı insan, Allah Teâlâ’ya itaat edendir; ahmak ise O'na itaatsizlik edendir." (Hars İbni Usame, el-Müsned)

Sahibini hidayete ileten, onu âhiret azaplarına karşı uyaran akıl ne güzeldir! Akıl kâmil olmadıkça iman ta­mamlanmaz, din istikamet bulmaz, ahlâk da düzelmez.

"Allah Rasûlü’ne:

-İnsanların dünyadaki üstünlükleri ne iledir? diye so­ruldu. Kendisi:

-Akıl iledir, buyurdu.

-Âhiretteki üstünlükleri ne iledir? diye soruldu.

Kendisi:

-Bu da akıl iledir, dedi.

-İnsanlar âhirette amellerine göre üstünlük kazanmaz­lar mı? diye soruldu.

Kendisi:

-Bunu amellerine göre kazanırlar; fakat amel etmeleri de akılları iledir, diye açıkladı." (Hâkim, Tirmizî)

İnsanları iman ve ibadete sevk eden, bunların gerekli­lik ve yararlarına inandıran akıldır. Onun için, Allah Teâlâ, cehennemdekilerin şöyle dediklerini bildirmiştir:

"Biz peygamberin sözünü dinleseydik veya akıllarımı­zı çalıştırsaydık, ateş ehli içinde olmazdık." (Mülk, 10)

Allah Rasûlü (sa) da şöyle buyur­muştur:

"Aklı en çok olan; Allah Teâlâ'dan en çok korkan, O'nun emir ve yasaklarını en iyi şekilde yerine getiren­dir. (İbn’ul-Mihber)

Aklın Çeşitleri

Akıl, aşağıdaki şekillerde tarif edilmiştir. Bu tarifler, aynı zamanda aklın çeşitlerini gösterirler:

1- İnsanları hayvanlardan ayıran düşünme ve anlama kabiliyeti (yeteneği). Bu kabiliyet insanlara mahsustur.

2- Zarurî şeyleri bilme kabiliyeti. Örneğin, ikinin bir­den çok olduğu, bir insanın aynı anda iki yerde olamayaca­ğı akıl ile bilinebilir.

3- Tecrübe kazanma kabiliyeti. İnsanlar, bu kabiliyetle­ri sayesinde tecrübe kazanabilirler ve tecrübelerin biriki­miyle maddî ve manevî gelişme sağlarlar.

4- Fiil ve hareketlerin sonuç ve akıbetlerini düşünebil­me kabiliyeti. Bu anlamda akıllı olan bir kimse için kötü so­nuçlar doğuran işler çekici değildir. Bu sebeple, böyle bir kimse kötü sonuçları olan haram lezzetlerden uzak durur. Allah Rasûlü’ne nisbet edilen bir sözde bu dördündü an­lamda şöyle denilmiştir: "Herkes hayır ve sâlih amellerle Allah'a yakın olmaya çalışırken, sen aklınla O'na yakın ol." Yani, günah oluşturan işlerin kötü sonuçlarını gör ve böylece bu işlerden uzaklaş. Günahlardan uzaklaşmak, sahibi­ne nafile ibadetten daha çok sevap kazandırır. Bir sözde de şöyle denilmiştir: "Aklını arttır ki Allah Teâlâ'ya yakınlığın artsın." Çünkü, insanı Allah Teâlâ’ya en çok yaklaştıran şey takvadır. Takva ise, haramlardan sakınmaktır. Haramlar­dan sakınmanın en emin yolu da, onların dünya ve âhiretteki kötü sonuçlarını önceden görebilmektir.

Bütün akıllar aynı derece ve kapasitede değildirler. Ba­zı akıllar, anlamaları gereken şeyleri kendiliğinden anlar­lar. Bazıları öğretilip uyarılınca anlarlar. Bazıları ise, kuru­dukları ve ışıkları söndüğü için hiç anlayamazlar. Kendile­rine iman etmek nasip olmayan kâfirlerin aklı bu üçüncü kısımdandır. Allah Teâlâ bunları kasdederek şöyle buyurmuş­tur: "Küfürde ısrar edenleri uyarsan da uyarmasan da on­lar iman etmezler. Allah onların akıllarını mühürlemiştir." (Bakara, 6)

 
  Bugün 19 ziyaretçi (170 klik) kişi burdaydı! gullerinefendisi1.tr.gg  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol